ජන කවිය හා ගැමි ආහාර සංස්කෘතිය

ජන කවියා සමාජානුයෝජනයෙහිලා සිය යුතුකම් කොටස මැනවින් ඉටුකළ නිර්මාණ කරුවෙකි. ඔහු සිය ප්‍රතිභාවෙන් උපරිම ඵල නෙළා ගැනුමට සමාජයේ හැම අහුමුල්ලකටම රිංගා විමර්ශනය කළා පමණක් නොව බහුවිධ අත්දැකීම් මතින් ද පෝෂණය වූ බව පෙනේ.

ප්‍රංශ මහා නවකතාකරු වික්ටර් හියුගෝ

එම්. ආර්. බී. ඊරියගොල්ල මහතාගේ පරිවර්තන කෘතියක් වූ “මනුතාපය” නමැති විශිෂ්ට කෘතියේ හිමිකරුවා ප්‍රංශ මහා නවකතාකරු වික්ටර් හියුගෝ බව ශ්‍රී ලාංකික පාඨකයෝ ඉඳුරාම දනිති.
වීර ලෑන්ස්, මුරට් සේනාධිනායකයන් පිරිවරා ශ්‍රේෂ්ඨ ඔෂ්ටර්ලිෆ්ට් සංග්‍රාමය දික්විජය කරමින් ලෝකය විස්මයට පත් කළ සමස්ත ධරණී තලයේ මෙතෙක් පහළ වූ අද්විතීය රණශූරයා වූ නැපෝලියන් අයත් වන්නේ ද ප්‍රංශයටයි.

අද ජනමාධ්‍ය මිනිසාගේ ස්වාධීන චින්තනය නැතිකොට තිබෙනවා

සන්නිවේදනයේ පෙර ගමන්කරුවා ලෙස සැලකිය හැකි ජනමාධ්‍යයේ කාර්යභාරය හා එහි වත්මන් ගමන්මඟ පිළිබඳ ව කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ ජනසන්නිවේදන අධ්‍යයන අංශයේ කථිකාචාර්ය මනෝජ් පුෂ්පකුමාර ජිනදාස සමඟ කළ සංලාපයෙකි මේ. “සන්නිවේදන අධ්‍යයනය, බලි සන්නිවේදනය, බලි ඇඹුම් කවි පොත 1 - 2, සංවර්ධන පර්යේෂණය හා මහජන සම්බන්ධතාව, සන්නිවේදන මූලධර්ම හා විචාර අධ්‍යයනය ආදි කෘති ගණනාවක් රචනා කළ සන්නිවේදන පර්යේෂකයකු වන ඔහු මේ සංලාපයේ දී අවධාරණය කරන්නේ වත්මන් ජනමාධ්‍ය පැරැණි සන්නිවේදන ජන විද්‍යාවන් අධ්‍යයනය කර ජනතාවගේ සංවර්ධනය උදෙසා වූ ජනමතයක් නිර්මාණය කිරීමට උත්සුක විය යුතු බවයි.

ඇයි කපුගේ මැරුණෙ.

ගුණදාස කපුගේ මිය ගියා. කලාකරුවන් මැරෙන්නෙ නෑ. ඒත් කපුගේ මිය ගියා. ඇයි කපුගේ මැරුණෙ.
සියලු මිනිසුන් මැරෙන සුලු ය
කපුගේ ද මිනිසෙකි.
ඒ නිසා කපුගේ ද මැරන සුලුය.
ඒ ඇරිස්ටෝටල්ගේ තර්ක ශාස්ත්‍රයයි. කලාකරුවන් මිය නොයන්නේ ඔවුන් නොමැරෙන නිර්මාණ ඉතිරි කර යන නිසා ය. කපුගේ ද බොහෝ නිර්මාණ ඉතිරිකර ගියේ ය. එහෙත් කපුගේ මිය ගියේ ය.
නවසිය අනූව වසරේ එක් දිනක මා ලුම්බිණි රඟහලට ගියේ කපුගේ ගේ “කම්පන” ප්‍රසංගය බලන්නට ය.

ප්‍රථම නවකතාව ලියූ ඒ. සයිමන් ද සිල්වා

ලාංකේය නවකතා කලාවෙහි ආරම්භක අවධිය අඳුරු සමයකි. නොඑසේ නම් හෙළ බසට අඳුරු කාලපරිච්ඡේදයකි. හෙළ බස කුඩම්මාගේ සැලකිලි ලැබූ ඒ මුල් අඳුරු අවධියේ දී සිය බස රැකගැනීමෙහිලා භාෂා බුද්ධිමත්හු, විද්වත්හු, භාෂාප්‍රේමීහු මහත් වැර වෑයමක යෙදුණහ. එපමණක් නොව එදා මවුබස කතාකිරීමට ද ලජ්ජාවක් සේ සැලකූ බටහිර ගැති උදවියගේ ද අඩුවක් නොවිණි.
මේ අතරේදී හෙළ බස රැකගැන්මේ නිරත පුරෝගාමීන් අතරේ පසුවූයේ නවමු අදිටනකින් හෙබි භාෂා ප්‍රේමියෙකි. හෙතෙම සිය පන්හිඳ සමඟින් නවමු පියවරක් ඉදිරියට තැබුවේ ය. එම පියවරින් ලාංකේය නවකතා ලෝකයේ ප්‍රථම නවකතාව බිහිවූයේ ඔහු අතිනි. සැබැවින්ම තමන් ජීවත් වූ යුගයේ දී ඉදිරියෙන්ම සිටි හෙතෙම ප්‍රබන්ධ ලේඛනයට ද පණ පෙවීය.

රන්සුණු සහ ජීවිතයේ අපූර්වත්වය

ලේඛකයා පී‍්‍රති ප්‍රමෝදයට පත්වෙන්නේ ඔහුගේ හෘද සාක්‍ෂ්‍යය අනන්‍යයන්ගේ හෘද සාක්‍ෂිය සමඟ එකට එකමුතු වූ විට පමණී’
සල්ටියකොව් ෂෙඩ්රින්ගේ මේ ප්‍රකාශය මා උපුටා ගත්තේ ‘කොන්ස්තන්තීන් පවුස්තව්ස්කි’ රචනා කරන ලද The Golden Rose  නම් කෘතියේ සිංහල අනුවාදයෙනි. ඒ කෘතියේ වන සරල එහෙත් ගැඹුරු බව ඒ අයුරින් ම සිංහල පාඨකයා වෙත ‘රන් රෝස’ නමින් ගෙන ඒම පිළිබඳ ව ආරියවංශ රණවීරයන්ට ද අපගේ ගෞරවය හිමි විය යුතු වෙයි.

සාහිත්‍යයේ තෝතැන්න සරසවිය පමණ ද?

සමස්තයක් වශයෙන් සැලකුවහොත් සමාජයේ සියලු ක්‍රියාකාරකම් ආයතනගත වී ඇත. ඒ ඒ ආයතනය, තම රාජකාරිය ඔස්සේ ස්වකීය අන්තර්ගතය, සමාජමය නිෂ්පාදනයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පමුණුවයි. ඒ අනුව සරසවිය හෙවත් විශ්වවිද්‍යාලයට, සාහිත්‍යයේ කාලීන ප්‍රවණතා ශාස්ත්‍රීය ලෙස අධ්‍යයනය කිරීම විෂයක් වශයෙන් සම්බන්ධ වී තිබේ. 
ප්‍රාන්ස් කෆ්කා මවන ස්ත්‍රී චරිතත්

, මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍ර මැවූ ස්ත්‍රී චරිතත් එකම පරපුරේ පූර්වාපර ගැළපුම් බව ගැඹුරින් පිරික්සද්දී පෙනේ. පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ කලා මණ්ඩලයෙන් ප්‍රකාශිත “මහ නළුවක අඩසියවස” (සංස් :- ලියනගේ අමරකීර්ති සහ තවත් අය) කෘතියට මා සැපයූ “සිංහබාහු පුරාණෝක්තිය මානව විද්‍යාත්මක දුඞ ස්වප්නයකි” යන ලිපියෙන් ද ඒ බව පැහැදිලි කළෙමි. ස්ත්‍රීවාදය විසින් උත්තේජනය කරන ලද ස්ත්‍රී චරිත, හුදු තාක්ෂණික වේගයකින් ජවසම්පන්නව ශිෂ්ටාචාරයට එතෙක් පැවති තිරිංග ගළවා දමා මායාමය මීදුමක් මැදින් යන ගමන පිළිබඳව එරික් ඉලයප්පආරච්චිගේ “කලාත්මක ඥානය හා සැබෑ ලෝකය” කෘතියේ, ජෙම්ස් ජොයිස් හා ෆ්රාන්ස් කෆ්කා නම් පරිච්ඡේදය තුළ විස්තර වෙයි.

සුභම සුභ සිංහල අලුත් අවුරුද්දක් වේවා...........2014........

නමුත් රට කියන්නෙ දේශපාලනඥයෝ හෝ රට කරවන පාලකයා නෙමෙයි.... තක්‌කඩි ඉතිහාසකාරයෝ මේ අවස්‌ථාවෙන් උපරිම පල නෙළා ගන්නවා.

ඉතිහාස කතා පුවත් කියන සිනමා රැල්ලක්‌ දැන් බිහිවෙමින් පවතිනවා. අපේ රටේ ඉතිහාසය, සංස්‌කෘතිය කියාපෑම වරදකැයි කිව හැකිද....?

දිය හැකි කෙටිම පිළිතුර මෙය තක්‌කඩි ව්‍යාපාරයක්‌ බවයි. මේ කරන්නේ සිනමාව නෙමෙයි. මේ චිත්‍රපටවලින් කෙරෙන්නේ බුදුන් වහන්සේගේ ධර්මය යථාර්ථවත් ලෙස දැක්‌වීමක්‌ හෝ ඉතිහාසය ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමක්‌ නෙමෙයි. මේක තනිකර යෑපුම් මාර්ගයක්‌. ඉතිහාසයේ මුවාවෙන් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයෙ අනුමැතියත් මේ චිත්‍රපටකාරයො ලබා ගන්නව. රාජ්‍ය අනුග්‍රහයත් ලැබෙනව. නමුත් මගේ විශ්වාසය නම් මේ ඉතිහාසය චිත්‍රපට ධාරාව වැඩි කලක්‌ යන්නට මත්තෙන් ජනතාව ප්‍රතික්‌ෂේප කරනව. ඒක වැඩි ඈතකට යන්නෙ නෑ. මේ කෙරෙන්නෙ ඉතිහාසය හෝ පුරාවෘත ඇසුරින් සිනමාත්මක කෘති නිර්මාණයක්‌ නෙමෙයි. පසුගිය කාලෙ සිනමා ශාලාවලට ප්‍රේක්‌ෂකයන්ගේ හිඟයක්‌ ඇතිවුණා. ඒ අඩුව පුරව ගන්න කරපු තක්‌කඩි ව්‍යාපාරයක්‌ මිස අන් කිසිදු යහපත් පරමාර්ථයක්‌ ඔවුන් තුළ නැහැ. ඉස්‌සර චිත්‍රපටවලට තිබුණේ රජයේ ප්‍රමිතිය. දැන් තියෙන්නෙ දේශපාලන ප්‍රමිතිය. මේ ඉතිහාස කතා දේශපාලන ප්‍රමිතියට අනුකූලයි. ඒ නිසා තක්‌කඩි ඉතිහාසකාරයෝ මේ අවස්‌ථාවෙන් උපරිම පල නෙළා ගන්නවා.

සත්ත්ව මළ මුත්‍ර පවා ඊනියා ජනප්‍රිය මොඩ් ආහාර

බීවරයාදී නමින් හැඳින්වෙන විශාල ඌරු මීයෙකු වැනි සත්ත්වයෙකු යුරෝපා රටවල සිටී. මෙම සත්ත්වයාගේ ගුද මාර්ගය සහ මුත්‍ර මාර්ගය ආශ්‍රිතව “Castoreum” නමින් හඳුන්වනු ලබන ඉන්ද්‍රියයක්‌ ඇත. මෙයින් ශ්‍රාවය කෙරෙන ශ්‍රාවය වැනිලා සුවඳට සමානය. එබැවින් මෙම ශ්‍රාව මුසු වුණු බීවර මළ මුත්‍ර ද ඇතැම් වැනිලා එසන්ස්‌ නිෂ්පාදකයන් භාවිත කරනු ලබයි. එබැවින් ඔබ ආහාරයට ගනු ලබන ස්‌වභාවික ආහාර සුගන්ධකාරක (වැනිලා) යනුවෙන් සඳහන් ආහාර වල බීවර මළ මුත්‍ර ද තිබිය හැකි බව අවධාරණය කරමු. 

පැබ්ලෝ පිකාසෝ විසින් ඇය හැඳීන්වූයේ ‘යුගයේ නෙෆර්ටිටි’යනුවෙනි

වේදිකා එළිය යට ශරීරයේ තැන් කිහිපයක් පමණක් ස්වර්ණ හංස පියාපත්වලින් වසාගෙන ජොසපින් බෙකර් ප්‍රේක්ෂාගාරයට පැමිණෙයි. නර්තන සහකරු විසින් සිහින් දිගු දෙපාවලින් යුතු ඇය ඉහළ පහළ ගෙනියයි.  බිමින් තැබූ සැණෙකින් ඇය ඇගේ නර්තනය අරඹයි. කෝපි- දුඹුරු පැහැති සමෙන් යුතු ඇය, ඇය තුළමත් නර්තන සහකරු වටාත් දියවෙන්නාක් බඳු ය. ඉක්බිති ව ශෘංගාරයෙන් මත්ව වසඟකාරිත්වයෙන් අනූන ඇය ප්‍රේක්ෂාගාරය වෙවුලුම් කවයි. පැරිස් ප්‍රේක්ෂාගාරය මොහොතට අල්පෙනෙත්තක් තුඬගක් බිම වැටෙන හඬ වුව කියාපාන තරමට නිහඬවෙයි. අනතුරු ව ඔවුන් තම අසුන්වලින් නැඟිට ප්‍රීතියෙන් කුල්මත්ව අත්පොළසන් හඬින් සතුට ප්‍රකාශ කරයි. ඇය එකල බොහෝදෙනා විසින් හැඳීන්වූයේ ‘කළු වීනස්‘ ලෙසිනි.

නයා රිළවා පමණක් නොව පනික්කියා ද නැටිය යුතුය

ජීවන අරගලය බරපතළ වත්ම බොහෝ දෙනා දෙවියන්ගේ පිහිට පතති. දැන් දෙවියන්ට ද පිහිට වී ඇතිවී ඇති සෙයකි. මිනිසුන් දැන් දේවාලවලට යන්නේ අඩුවෙන් දැයි සිතේ. මාස් පඩියෙන් තමා ඉදිරියේ තිබෙන සියලු දේ තබා කීපයක් වත් කරගත නොහැකි වන තැන මාස් පඩිකාරයා මායා සිහිනවල සැරිසරන්නේ ය. විටෙක ඔවුන් අපගේ ආලින්දයට ද එන්නේය. ඒ මුදල් ඉලක්ක කරගත් මාධ්‍ය මඟින් පවත්වන විවිධ තරගකාරි වැඩසටහන් මඟිනි.

‘කන්ද උඩින් හඳ පායන ලීලා....

රුවැති යුවතියක වන පබුලිනා පැරණි තාලයේ වලව්වක සේවිකාවකි. ඇගේ පෙම්බරයා එහිම සේවකයකු වන ජාසොං ය. එක වහලක් යටට ඉක්මනින් ම යාම ඔවුනගේ අභිලාසය යි. ඒ දිනය දැන් කිට්ටු ය. එළැඹෙන බක් මාසයේදී පබුලිනා - ජාසොං සරණ බන්ධනය සිදුවීමට නියමිත ය.
ප්‍රතිභාසම්පන්න ගායන ශිල්පිනී අමිතා වැදිසිංහ ගැයු ගීයක් මේ සොඳුරු මොහොත පිළිබඳ ඉඟියක් දනවන්නට සමත් වෙයි. දයානන්ද ගුණවර්ධන ලියූ, සෝමදාස ඇල්විටිගල සංගීතවත් කළ මේ ගීයට ද, පබුලිනා - ජාසොං පෙම් පුවතට ද දැන් වයස අවුරුදු හතළිස් තුනකි.

ලෝකයේ සියලු ඉන්ටර්නෙට් භාවිත කරන්නන්ගේ සියලු රහස් පද වහාම වෙනස් කිරීමට උපදෙස්....!

මෙතෙක් ලොව සිදුවූ දැවැන්තම අන්තර්ජාල රහස් පද නිරාවරණය ලෙස සැළකෙන Heartbleed Bug පසුගිය දා ලොව කැළඹවූවා. ලෝකයේ සියලු ඉන්ටර්නෙට් භාවිත කරන්නන්ගේ සියලු රහස් පද (passwords) වෙනස් කරන ලෙසට ජාත්‍යන්තර දැවැන්ත තාක්ෂණික සමාගම් රැසක් අනතුරු ඇඟවීම් කර තිබේ.

ඥාණසාර හිමියන් ඇතුළු හිමිවරුන් කිහිප නමක් කොම්පඤ්ඤවීදිය පොලිසියට ....

බොදුබල සේනා මහලේකම් ගලගොඩ අත්තේ ඥාණසාර හිමියන් ඇතුළු හිමිවරුන් කිහිප නමක් කොම්පඤ්ඤවීදිය පොලිසියට කැඳවනු ලැබ සිටිති.

"මේ රටේ මොකක්ද මරක්කලයන්ට තියෙන ප්‍රශ්නේ....?

"මේ රටේ මොකක්ද මරක්කලයන්ට තියෙන ප්‍රශ්නේ? අරෙහෙ කැළෑ කපනවා. එක සිංහලයෙකුට ගිහිල්ලා විල්පත්තුවේ පදිංචි වෙන්න දෙන්නේ නෑ. එක සිංහලයෙකුට ගිහිල්ලා සෙට්ටිකුලමේ පදිංචි වෙන්න දෙන්නේ නෑ. එදා එහේ සිංහල පවුල් 1213 ක් ජීවත් වුණා. මුස්ලීමුන් 73 යි එහේ 1975 දී ලියාපදිචි වෙලා හිටියේ. අද 6000 ක් ඉන්නවා! එක සිංහලයෙකුට යන්න දෙන්නේ නෑ. අනිත් පැත්තෙන් මඩු පල්ලිය කියලා එක කතෝලික සිංහලයෙකුට ගෙයක් හදා ගන්න දෙන්නේ නෑ. මේකද මුන්ගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය?"
- පූජ්‍ය ගලගොඩ අත්තේ ඥාණසාර හිමි මුස්ලීම් ලෙබ්බේලා අබියසදී. 

වටරැක විජිත නම් වූ සිවුරුධරියා මතකද....?

මහියංගනයේ මුස්ලිම් පල්ලියකට වැදී මුස්ලිම් ජාතිකයන් ඉදිරියේ සිංහල බෞද්ධයන්ට නින්දා අපහාස කළ, මුස්ලිමුන්ගේ වටලප්පමට, බුරියානියට, හරක්මස් ගාතයට, කම්සැපට ජාතියත් ආගමත් සංඝ සමාජයත් පාවා දෙන වටරැක විජිත නම් වූ සිවුරුධරියා මතකද? මේ ඔහු ගැන මීට වසර කිහිපයකට පෙර අතිපූජනීය ගංගොඩවිල සෝම හිමියන් කළ හෙළිදරව්වයි.

බඹා කෙටූ පුද්ගලයාම හිමිකර ගැනීමේ සතුටට විවාහවූ දා පටන් මේ දක්වා ගතවුණු වසර 10 ක කාලයේ සෑම දිනකම මංගල ඇදුමින් සැරසෙන කාන්තාවක ගැන චීනයෙන් වාර්තා වේ. ෂියෑන්ග් නම් මේ කාන්තාව ඇයට වසය අවුරුදු 18 ක් ව තිබියදී බලහත්කාරයෙන් වෙනත් පුද්ගලයෙකුට විකුණා ඇත්තීය. 

ඔහුගේ කරදර පීඩා ඉවසාගත නොහැකිව පලාවිත් ඇති ඇය අනතුරුව ජීවත්වී ඇත්තේ තම මිතුරියකගේ සෙවණ යටතේය.පසුව මෙම මිතුරිය තමන්ගේ සොහොයුරා ( Xiang Junfeng 47-year-old) ෂියෑන්ග්ට හදුන්වාදී තිඛෙන අතර දුටු මොහොතේම ඔහු ගැන සෙනෙහස ඉපිදවා ඇති ඇය කෙළවර ඔහු හා විවාහ වී ඇත්තීය. ‘මට හමුවූ පිරිමි ඔක්කොම හරිම නපුරු අය.නමුත් මගේ ස්වාමිපුරුෂයා ඔවුන් අතරින් වෙනස් කෙනෙක්. ඒ නිසා විවාහ දවසේ මට දැනුණේ ලෝකයේ සිටින වාසනාවන්තම කාන්තාව මා . ඒ සතුට මැරෙන තුරාම විදින්න මට ඕනෑ. ඒ නිසයි මම හැමදාම මංගල ඇදුමකින් සැරසෙන්නේ‘ ඇය කියන්නීය.

අතදරුවකුට මිනී මැරුම් නඩුවක්

මිනී මැරුමක් සිදුකිරීමට සැළසුම් කළැයි මාසය නවයක් වයසැති කුඩා දරුවකු පකිස්තාන අධිකරණයක් හමුවට පමුණවනු ලැබ සිටියේය.
මෙම කුඩා දරුවාට නැගී තිබුණු අනෙක් චෝදනා වූයේ පොලිස් රාජකාරි වලට බාධා කිරීම හා පොලිසියට තර්ජනය කිරීමයි.